Gisteren waren ze nog een superproduct, vandaag staan ze plotseling ter discussie: de regels voor gezonde voeding zijn, in ieder geval op platforms als TikTok en Instagram, niet meer zo vaststaand. Vet is nu eens een vriend, dan weer een vijand. Koffie beschermt het hart, maar is ook een risicofactor. En nu is het de beurt aan havermout, dat lange tijd werd beschouwd als de heilige graal van een evenwichtige voeding.
Er wordt gezegd dat het de darmen irriteert, de opname van voedingsstoffen verstoort en schadelijke schommelingen in de bloedsuikerspiegel veroorzaakt. Maar is dat wel zo? Diëtist Dr. Matthias Riedl legt uit of deze kritiek terecht is en welke fout veel mensen bij het ontbijt maken.
Zijn havermoutschijven schadelijk voor de gezondheid? Wat zijn schommelingen in de bloedsuikerspiegel en honger
Schommelingen in de bloedsuikerspiegel zijn een plotselinge stijging van de glucose in het bloed na het eten van voedsel met een hoge glycemische index. Dergelijke schommelingen kunnen inderdaad een negatieve invloed hebben op de stofwisseling: je voelt je snel verzadigd, maar kort daarna volgt een sterk hongergevoel, wat leidt tot overeten en gewichtstoename. Op lange termijn kunnen frequente schommelingen in de bloedsuikerspiegel het risico op insulineresistentie en, als gevolg daarvan, diabetes type 2 verhogen.
Havermout heeft echter een lage of gemiddelde glycemische index, vooral als het gaat om volkoren of grove vlokken (zoals “Hercules”). Ze zijn rijk aan voedingsvezels (β-glucanen), die de opname van koolhydraten vertragen en zorgen voor een gelijkmatigere stijging van de suikerspiegel. Dit wordt bevestigd door talrijke wetenschappelijke studies: havermout helpt om langer een verzadigd gevoel te behouden en draagt bij tot een gezond cholesterolgehalte.
Wat darmirritatie betreft, kan dit effect alleen optreden bij mensen met een individuele intolerantie of bij het prikkelbare darm syndroom. Voor de meeste mensen helpen havervlokken juist om de spijsvertering te verbeteren dankzij het hoge vezelgehalte.
Een veelgemaakte fout is dat havermout puur wordt gegeten of met veel suiker, honing, zoet fruit of siroop. Zo’n ontbijt zorgt voor een sterke stijging van de bloedsuikerspiegel. Voor een evenwichtige maaltijd wordt aanbevolen om eiwitten (yoghurt, kwark, noten) en een beetje vet aan de havermout toe te voegen. Dit maakt het ontbijt voedzamer en zorgt ervoor dat je langer een vol gevoel hebt.
Havermout is dus op zichzelf niet schadelijk, maar juist goed voor de gezondheid als het op de juiste manier wordt bereid en geconsumeerd. Het zorgt voor een stabiel energieniveau en een normale werking van het maag-darmkanaal.
